Soczewki wewnątrzgałkowe
Wybór soczewki wewnątrzgałkowej jest bardzo ważną decyzją podejmowaną przed operacją zaćmy. Celem tego zabiegu w obecnych czasach jest nie tylko poprawa obniżonej przez zaćmę ostrości wzroku. Jej wykonanie jest bowiem doskonałą okazją do wyrównania istniejącej uprzednio wady wzroku.
Ponadto u wielu chorych można zastosować zaawansowane technologicznie soczewki wewnątrzgałkowe umożliwiające całkowite lub częściowe uwolnienie się od stosowania okularów. Warunkiem ich zastosowania jest wykluczenie poważnych schorzeń oczu. Ponadto przy podejmowaniu decyzji o ich użyciu ważna jest motywacja chorego do uzyskania niezależności od stosowania szkieł korekcyjnych oraz ocena preferowanego stylu życia i związanych z tym oczekiwań. Decyzja o zastosowaniu takich soczewek może być więc podjęta dopiero po wnikliwym badaniu okulistycznym i ocenie możliwości spełnienia oczekiwań pacjenta. Jest tym ważniejsze, że wybór soczewki w pierwszym operowanym oku może wpływać w sposób istotny na działania podejmowane przy zabiegu oka drugiego.
Warto jednak pamiętać, że przy leczeniu prowadzonym w ramach kontraktów z NFZ zastosowanie soczewek jest ograniczone do soczewek jednoogniskowych (monofokalnych) oraz jednoogniskowych soczewek torycznych.
Soczewki podstawowe
Soczewka jednoogniskowa (monofokalna)
Soczewka Zeiss Lucia 221 P to monofokalna sferyczna soczewka nowej generacji zbudowana z materiału akrylowego hydrofobowego. Jej budowa zapewnia bardzo stabilne i centralne położenie we wnętrzu torebki. Hydrofobowa powierzchnia soczewki zmniejsza ryzyko powstania zaćmy wtórnej. Jest ona dostarczana jest w sterylnych, jednoczęściowych, wstępnie załadowanych injectorach co praktycznie wyklucza możliwość kontaktu soczewki z powierzchnią oka przed jej wszczepieniem. U większości pacjentów soczewkę można wprowadzić do oka przez otwarcie nie szersze niż 2,2 mm.
Jednoogniskowa soczewka toryczna
Astygmatyzm rogówkowy jest wadą wzroku wymagająca w większości sytuacji korekcji okularowej przy patrzeniu do dali. W celu poprawy ostrości widzenia w takiej sytuacji w czasie operacji zaćmy wszczepić można soczewkę toryczną, która skompensuje współistniejącą wadę wzroku i umożliwi uzyskanie lepszej ostrości wzroku bez konieczności stosowania szkieł okularowych. Ze względu na obowiązujące przepisy soczewki tego rodzaju mogą być stosowane jedynie u pacjentów u których stwierdza się obecność astygmatyzmu rogówkowego przekraczającego 2 dioptrie.
Soczewka Zeiss Torbi 709 PM to monofokalna soczewka toryczna umożliwiająca kompensację obecnego u chorego astygmatyzmu rogówkowego w szerokim zakresie. Zbudowana jest z tworzywa akrylowego hydrofilnego pokrytego powłoką hydofobową. Dzięki swojej budowie wykazuje się dużą stabilnością po wszczepieniu, a ryzyko jej niekontrolowanej rotacji jest wyjątkowo niskie. Podobnie jak powyżej omawiana soczewka dostarczana jest w sterylnych, jednoczęściowych, wstępnie załadowanych zasobnikach, co praktycznie wyklucza możliwość kontaktu soczewki z powierzchnią oka przed jej wszczepieniem.
Inne soczewki jednoogniskowe (monofokalne)
Soczewki asferyczne
Soczewki premium
Soczewki wieloogniskowe i soczewki o wydłużonej ogniskowej
Standardowy zabieg usunięcia zaćmy kończy się wszczepem soczewki jednoogniskowej lub jednoogniskowej soczewki torycznej, która umożliwia widzenie bez okularów tylko obiektów położonych daleko. Osoba z taką standardową soczewką do pracy przy komputerze, czytania lub wykonywania innych czynności z bliska potrzebuje okularów. Rozwiązaniem, które umożliwia osiągnięcie dobrego widzenia z każdej odległości i uzyskanie niezależności od okularów są soczewki wieloogniskowe. Dzięki specjalnej konstrukcji umożliwiają one równoczesne skupienie na siatkówce promieni świetlnych w kilku (najczęściej 3) ogniskach co pozwala na uzyskanie dobrego widzenia przedmiotów położonych daleko, w odległościach pośrednich (około 60 -80 cm) oraz blisko (30 – 40 cm) przed okiem. Rozwiązanie to powoduje uwolnienie od konieczności stosowania okularów przy większości czynności wykonywanych w codziennym życiu. Zazwyczaj takie czynności jak prowadzenie samochodu, użycie telefonu komórkowego, praca z komputem czy czytanie gazet można wykonywać bez okularów. Okulary być jednak okazać się konieczne w niektórych sytuacjach np. przy czytaniu małego druku czy też czytaniu w słabym świetle. Choć zastosowanie takich soczewek jest świetnym rozwiązaniem dla osób aktywnych, ceniących sobie swobodę życia bez okularów trzeba wiedzieć, że ich zastosowanie może łączyć się z powstaniem pewnych niepożądanych zjawisk optycznych typu aureoli wokół źródeł światła czy olśnienia. U większości pacjentów nasilenie tych zjawisk ulega wyraźnemu zmniejszeniu w miarę upływu czasu od zabiegu.
Innym, podobnym rozwiązaniem, są soczewki o wydłużonej ogniskowej. Idea konstrukcji tych soczewek jest nieco odmienna w stosunku do omawianych powyżej. Optyka soczewki o wydłużonej ogniskowej nie tworzy wielu ognisk na powierzchni siatkówki lecz promienie skupiają się w jednym, długim ognisku. Takie rozwiązanie zapewnia ostre widzenie z daleka i na odległości pośrednie, jednak do pracy z bliska zazwyczaj konieczne jest stosowanie okularów. Zdecydowaną ich zaletą jest jednak praktyczne wyeliminowanie niepożądanych zjawisk optycznych (aureole, olśnienie).
Toryczne soczewki wieloogniskowe i toryczne soczewki o wydłużonej ogniskowej
W chwili obecnej każdy z omówionych powyżej typów soczewek premium posiada swój odpowiednik toryczny pozwalający na lepsze wyrównanie istniejącej przed zabiegiem wady wzroku.
Soczewki typu premium stosowane w Szpitalu Speclajistycznym MATOPAT
Soczewki wieloogniskowe
Soczewki o wydłużonej ogniskowej