Dla wyjaśnienia dolegliwości i ich leczenia zakwalifikowano Panią/Pana do zabiegu edoprotezoplastyki stawu kolanowego. Chcielibyśmy poinformować Państwa o tym jak należy przygotować się do zabiegu, jaki jest jego przebieg, jakie są potencjalne zagrożenia lub niedogodności związane z samym zabiegiem lub okresem pooperacyjnym. Informacje te będą stanowić uzupełnienie rozmów przeprowadzanych z nami, lekarzami leczącymi Państwa i są przyczynkiem do wyrażenia zgody na przeprowadzenie zabiegu operacyjnego.

Co to jest endoproteza?

Endoproteza stawu kolanowego jest implantem (wszczepem), mającym zastąpić nieodwracalnie zniszczone powierzchnie stawowe, pozwalającym na bezbolesny ruch w zakresie od pełnego wyprostu do zgięcia do 90-100 stopni (nieco ponad kąt prosty). W przypadku zaburzeń osi kończyny (szpotawość, koślawość) umożliwia jej korekcję. Zbudowana jest z dwóch elementów metalowych (stalowych lub tytanowych) i jednego polietylenowego, umożliwiających wzajemny ruch. Części metalowe mocowane są w kości za pomocą specjalnego cementu. Części protezy nie są wzajemnie ze sobą połączone „zawiasem”, ponieważ ich kontakt i ruch, tak jak w zdrowym stawie, zapewnia pozostawiony aparat torebkowo-więzadłowy oraz sprawne mięśnie.

Jakie są wskazania do zabiegu?

Zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe o różnej etiologii (przyczynie) z dużymi dolegliwościami bólowymi, ograniczeniem ruchomości, przykurczami i zaburzeniami osi, nie poddające się leczeniu zachowawczemu. Decyzja o zabiegu musi być podjęta z pełną świadomością faktu, że jest to zabieg nieodwracalny – to znaczy, że w przypadku niepowodzenia zabiegu nic już nie zastąpi wyciętego chorego stawu! Możliwe jest ewentualne wszczepienie nowej tzw. endoprotezy rewizyjnej lub próba usztywnienia stawu. Niepowodzenia zdarzają się rzadko – w ok. 3-4% dochodzi do wczesnego lub późnego „odrzucania” protezy, spowodowanego infekcją lub tzw. obluzowaniem („odklejaniem”) protezy.

Jakie są przeciwwskazania do endoprotezy?

Przeciwwskazania „internistyczne” mogą dotyczyć samego znieczulenia – to znaczy w przypadku istnienia chorób stwarzających duże ryzyko okołooperacyjne.

Przeciwwskazania „ortopedyczne” bezwzględne:

• zakażenia stawu lub skóry w okolicy planowanego zabiegu,
• stawy neurogenne, Charcota; 

Przeciwwskazania względne:

• znaczna osteoporoza,
• otyłość,
• żylaki,
• młody wiek.

Co mam robić, jeżeli zostałam (-em) zakwalifikowana (-y) do zabiegu i wyrażam świadomą zgodę na endoprotezoplastykę?

Przed zabiegiem pacjent kierowany jest do anestezjologa, który będzie go znieczulał. Zaproponuje on ew. badania, które trzeba wykonać przed operacją. Konieczne jest przedstawienie zaświadczenia od leczącego internisty o ewentualnych istniejących chorobach i stosowanych lekach. Prosimy zabrać ze sobą dokumentację medyczną (wypisy ze szpitala, wyniki badań, EKG, RTG lub inne).

Do czasu zabiegu proszę przyjmować dotychczas stosowane leki, jeżeli anestezjolog nie zadecyduje inaczej. Wyjątkiem są pochodne kwasu acetylosalicylowego (Acard, Bestpirin, Polopiryna i inne), które należy odstawić ok. 7-10 dni przed planowaną datą operacji.

Pacjent przyjmowany jest do szpitala w dniu poprzedzającym zabieg celem przygotowania do operacji, pobrania badań, zamówienia krwi, podania zastrzyku przeciwzakrzepowego i antybiotyku.

Jak długo trwa pobyt w szpitalu?

Pobyt w szpitalu trwa  5-7 dni. W tym czasie usuwa się dreny, podaje się leki, stosuje się rehabilitację, kontroluje się proces gojenia rany. Po wypisie do domu stosuje się nadal przez ok. 10-14 dni profilaktykę przeciwzakrzepową – zastrzyki podaje sobie sam pacjent lub rodzina wg udzielonego w szpitalu instruktażu.

Kontrola i zdjęcie szwów następuje ok. 14-21 doby po operacji. W koniecznych przypadkach kieruje się pacjenta do sanatorium celem kontynuacji rehabilitacji.

O czym należy jeszcze wiedzieć?

Nawet prawidłowo wykonany zabieg nie gwarantuje pełnego sukcesu! Stwarza on jedynie warunki do powrotu właściwej funkcji kończyny. To sam pacjent pod kierunkiem zespołu medycznego (lekarz- pielęgniarka- rehabilitant), dzięki wykonywaniu jego zaleceń, jest odpowiedzialny za powodzenie procesu leczniczego.